Çölyak hastalığı, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda gluten adı verilen bir maddeye anormal bir yanıttan kaynaklanan bir hastalıktır. Masterchef'in yeni bölümünde, jüri üyeleri rakiplerden çölyak hastalarına uygun olarak yemek yapmalarını istedi. Ancak çölyak hastaları ne yemeli?
Çölyak hastaları için yer nedir?
Genel olarak, ilk semptomlar 1 yaşından sonra gluten içeren gıda tüketimi ile ortaya çıkar. Başlangıçta bulantı, kusma, ishal, zayıflık gibi semptomlar gözlenir. Gelecekte, anemi ve döküntüler gibi çeşitli semptomlar eklenir. Kronik bir hastalık olmasına rağmen, tedavi mümkündür ve tedavi, diyetten gluten içeren gıdaların çıkarılmasından oluşur. Çölyak hastalığı ve gluten duyarlılığı olanlar glutensiz diyet için gereklidir. Gluten -suz diyet; Buğday, çavdar, arpa ve yulaf (tahıllar, makarna ve birçok dönüştürülmüş gıda) içeren tüm yiyeceklerden uzak olmak anlamına gelir. Mısır, patates, pirinç, soya unu zararsızdır. Et, meyve ve sebzeler gluten içermez.
Çölyak hastalığı nedir?
Çölyak hastalığı, insidansı her geçen gün arttıran yaygın bir hastalıktır. Dünyanın çoğu ülkesinde 70-20 kişiden birinin çölyak hastalığı var. Glutene duyarlı enteropati olarak da adlandırılan hastalık, vücut bağışıklık sistemi ile ilgili nedenlerle ortaya çıkar. Birçok tahılda gluten adı verilen protein, bir bağışıklık tepkisi yanlış anlama ile tetiklenir. Bazı hastalarda, enzime karşı aşırı parçalanan bir bağışıklık yanıtı da vardır. Çölyak hastalığı, ince bağırsakta inflamasyon oluşması nedeniyle semptomlar sağlar. Bağışıklık sistemi, glutene reaksiyona giren bir iltihaplı bir işlemi başlatır.
Bağırsak mukozasına normalde villi denir ve besinlerin emilimini sağlayan bir çırpma parmak şeklinde küçük çıkıntılar içerir. Villalar bağırsak emiliminin yüzeyini arttırır ve kandaki besinlerin geçişini kolaylaştırır. Çölyak hastalığında iltihaplanma sürecinin bir sonucu olarak, vücut dokularına zarar veren antikorlar oluşturur. Bu otoantikorlar ince bağırsağın iç yüzeyindeki bu çıkıntıları yok eder ve villi düzleştirilir. Hastanın hasar gördüklerinde ne kadar yemek yediği önemli değildir, vücut için yeterli azot elde etmek mümkün değildir çünkü tam emilim yoktur.
Çölyak hastalığının alerjik veya otoimmün bir hastalık olup olmadığını uzmanlar çalışmaya devam eder. En son verilere göre, hastalığın hem alerjik hem de otoimmün elementler içerdiği düşünülmektedir. Alerji, bağışıklık sisteminin aslında vücuda gerçekten zararsız olan maddelere tepki vermesidir. Bu aynı zamanda çölyak hastalığındaki durumdur, çünkü bağışıklık sistemi aşırı bağışıklık tepkisi ile yanıt verir. Öte yandan, bağışıklık sistemi ayrıca vücut enzimine, doku transglutaminazına karşı antikorlar oluşturur.
Çölyak hastalığının nedenleri
Hoşgörüsüzlüğe neden olabilecek glutenin kesin nedenleri hala bilinmemektedir. Ancak muhtemelen genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu çölyak hastalığını tetikler.
Son araştırma sonuçlarına göre, hassas insanlarda ince bağırsağın duvarına ulaşan kısmen sindirilmiş gluten molekülleri, bağışıklık sisteminde aşırı bir reaksiyona yol açar. Genetik faktörler, hastalığın gelişimindeki en önemli unsurlardır. Çoğu zaman, ebeveynler, kardeşler veya çocuklar gibi çölyak hastalarının birinci derece akrabaları rahatsızlıktan muzdariptir. Bir kişinin diyeti, gastrointestinal enfeksiyonlar ve bağırsak bakterileri çölyak hastalığının gelişimine katkıda bulunabilir.
Gluten, buğday, çavdar, yulaf, arpa gibi tahıllarda bulunur ve onlar tarafından yapılan her türlü yiyeceği tüketerek tetiklenir. Öte yandan, pirinç, mısır, soya veya patates içermediği için hastalar tarafından kolayca tüketilebilir.
Çölyak hastalığı belirtileri
Çölyak hastaları gluten içeren yiyecekler yerken bazı tipik semptomlar yaşarlar. Bunlardan en yaygın olanı karın ağrısı, şişlik ve yağ ishalidir. Bu kısa vadeli semptomlar bu nedenle kronik şikayetleri takip eder. Çölyak hastalığında, bağırsaktaki mukoza membran, tüm gıda bileşenlerinin iltihaplanması ve emilmesi tehlikeye girer. Sonuç olarak, demir eksikliği gibi önemli sağlık sorunları gelişir. Önemli uzun vadeli semptomlardan biri kilo kaybıdır.
Glutene duyarlı enteropati, bazı hastalarda cilt problemleri gibi bağırsak fonksiyonu ile doğrudan ilişkili olmayan semptomlara neden olur. Hastalığın izlendiği gibi atipik semptomlar, tanı sıklıkla gecikir. Tipik olmayan çölyak semptomları;
Kaşıntılı ve kırmızı döküntü patlamaları (Heripormis dermatiti)
Dilde yanma, zayıflık ve toplar gibi anemi belirtileri (demir eksikliği nedeniyle gözlenen bu anemi, emilim bozukluğu nedeniyle demir tedavisine cevap vermez).)
Kalsiyum eksikliği, kas zayıflığı, kemik ağrısı nedeniyle kemik rezorpsiyonu
K vitamini eksikliği nedeniyle kanama
Gece körlüğü (A vitamini eksikliği nedeniyle)
Depresyon sonuçları
Sağlamlık
Epileptik konvülsiyonlar
Baş dönmesi ve denge
Hormonal seviyeleri taklit etmek
Ortak sorunlar
Ağızda afthae
Dikkat bozukluğu.
Heritiformis dermatit, bağırsak gluten intoleransının neden olduğu kaşıntılı cilt ve kabarcıkların bir hastalığıdır. Döküntü daha çok dirsekler, dizler, gövdeler, kafa derisi ve kalçalarda görülür. Heritiformis dermatit genellikle çölyak hastalığına benzer bağırsak değişiklikleri ile birlikte gösterir; Bununla birlikte, bazı hastalar önemli sindirim semptomları göstermeyebilir. Heritiformis dermatit şimdi çölyak hastalığının derisinin keşfi olarak kabul edilmektedir.
Çocuklarda çölyak hastalığı belirtileri
Bebeklerde hastalığın semptomları, diğer gıdalara başladıktan sonra ilk tahıl ürünlerini aldıklarında ortaya çıkar. Birkaç hafta veya ay sonra, sindirim sistemi ile ilişkili bulantı, kusma ve ishal gibi klasik semptomları görmeye başlarlar. 2 yaşın altındaki çocuklarda çölyak hastalığı belirtileri;
Kusmak
Kronik Ishal
Karın şişmesi
Geliştirme gecikmesi
Anoreksi
Kasların çözülmesi
2 yaşın üzerindeki çocuklarda;
İshal
Kabızlık
Kilo kaybı
Sinirlilik
Kısa -veight
Ergenlikte gecikme
Dikkat / hiperaktivite eksikliği, öğrenme zorlukları, baş ağrısı, kas koordinasyonu eksikliği ve epilepsi saati gibi nörolojik semptomlar meydana gelebilir.
Çölyak hastalığı; Cerrahi prosedür, hamilelik, doğum, viral enfeksiyon veya ciddi duygusal stres ilk kez semptomlar sağlayabilir veya mevcut semptomlar aktive edilebilir.
Çölyak hastalığı nasıl teşhis edilir?
Araştırmacılar, çölyak hastalığı olan çocukların ve yetişkinlerin sadece % 20'sinin teşhis edilebileceğini tahmin ediyor. Her şeyden önce, hasta tarafından doktor tarafından ayrıntılı bir hikaye alınır ve fizik muayene yapılır. Doktor çölyak hastalığı tanısı için farklı testler talep edebilir.
Seroloji testi kandaki antikorlar incelenir. Test sonucunda, bazı antikor proteinlerinin yüksek seviyeleri glutene karşı bir bağışıklık reaksiyonunu gösterir. HLA-DQ2 ve HLA-DQ8 adı verilen insan lökositlerinin antijenleri için genetik testler, çölyak hastalığı tanısı için kullanılabilir.
Test sonuçları çölyak hastalığını desteklerse, doktor ince bağırsağı endoskop adı verilen küçük bir kanül yardımıyla ve sonunda bir kamera ile inceler. Prosedür sırasında gerektiriyorsa, villusun hasarını analiz etmek için küçük bir kumaş örneği (biyopsi) gerekebilir.
Bu testler, doğru sonuçlar vermek için glutensiz bir diyetin başlamasından önce yapılmalıdır. Glutenin diyetten çıkarılması kan testlerinin sonuçlarını değiştirebilir ve sonuçlar normal olabilir.
Çölyak hastalığı nasıl tedavi edilir?
Çölyak hastalığının tedavisindeki tek seçenek, gluten içeren gıdaları tamamen çıkarmaktır. Bunun için yiyecek içeren yiyecekler bilinmelidir. Buğday, arpa, çavdar ve bulgur, düzen, makarna, erişte, kek, pasta gibi her türlü yiyecek gluten içerir.
Doktor sizi sağlıklı bir glutensiz diyet planlamaya yardımcı olabilecek bir diyetçiye yönlendirir. Gluten içeren besinleri diyetten çıkardığınızda, ince bağırsağın iltihabı genellikle birkaç hafta içinde azalır. Birkaç gün içinde daha iyi hissetmeye başlayabilirsiniz. Bağırsak villerinin tam iyileşmesi ve büyümesi birkaç yıl ila birkaç yıl sürebilir. İnce bağırsaktaki iyileşme süreci, çocuklarda yetişkinleri daha hızlı hale getirme eğilimindedir.
Yanlışlıkla yiyecek içeren bir yiyecek yerseniz, karın ağrısı, bulantı ve ishal gibi semptomları deneyebilirsiniz. Bazı insanların gluten yedikten sonra semptomları yoktur; Ancak bu, glutenin onlara zarar vermediği anlamına gelmez. Diyetinizde az miktarda gluten bile, bir semptom veya işaret olup olmadığına bakılmaksızın zararlı olabilir. Ciddi bir besin bozukluğu meydana gelirse, doktor vitamin ve mineral takviyeleri önerebilir. Genel olarak kalsiyum, folik asit, demir, çinko, B12 vitamini, D vitamini ve K vitamini önerilir.