SGK prim tahsilatı; Emeklilik ve sağlık ödemelerinin karşılanma oranı 2023 yılında son 20 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Emeklilerin 31 Mart seçimleri öncesi zam beklentisi gerçekleşmedi.
31 Mart yerel seçimleri öncesinde 16 milyon emekli maaş artışı bekliyordu ancak beklediklerini alamadı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın “Büyük Ankara Mitingi”nde emekli zammını açıklayabileceği yönündeki beklentiler gerçekleşmedi.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından toplanan prim gelirleri; Emeklilik ve sağlık ödemelerinin karşılanma oranı 2023 yılında son 20 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Prim tahsilatları da emeklilik giderlerinden daha yüksek.
Peki SGK gelirleri emekli maaşlarını ne kadar kapsıyor?
SGK istatistiklerine göre SGK'nın 2023'teki prim tahsilatı 1 trilyon 498 milyar lira oldu. Emekli maaşları ise 1.000 milyar 409 milyar lira olarak gerçekleşti. Dolayısıyla toplanan primler emeklilik ödemelerini aştı.
Ancak SGK sağlık masraflarını da içermektedir. 2023 yılında sağlık harcaması 553 milyar lira olarak gerçekleşti. Toplam emekli maaşı ve sağlık yardımları 1.000 milyar 962 milyar lirayı buldu.
Kamu çalışanlarına zam yapılırken emekli maaşlarının düşük kalmasının ve asgari ücret artışlarının nedeni SGK gelir-gider dengesiyle mi ilgili? SGK bütçesi son yıllarda özellikle “emeklilik yaşında sıkışıp kalanların” (EYT) emekli olmasıyla birlikte aksadı mı?
SGK verileri aksini söylüyor. SGK prim tahsilatının emeklilik ve sağlık ödemeleri kapsamına oranı 2023 yılında 2003'ten bu yana en yüksek oranına ulaştı.
Bu oran 2003'te yüzde 59'du. 2022'de ise son 20 yılın rekoru kırılarak yüzde 76,1'e ulaştı. 2023 yılında bu rekor biraz artarak %76,4'e ulaştı. Bu, primler ile bu giderlerin karşılanması arasındaki oranın her zamankinden daha iyi olduğu anlamına geliyor.
Son üç yılda primlerin gelirlere oranı %100'ün üzerinde seyretti. Bu anlamda son 20 yılın en iyi dönemi son üç yılda yaşandı.
Peki bütçeden SGK'ya daha fazla transfer var mı? Enflasyonun etkisiyle mutlaka bir artış var. Ancak bütçe transferlerinin gayri safi yurt içi hasılaya (GSYH) oranına bakıldığında son yıllarda bir düşüş yaşandığı görülüyor.
Bu oran 2009'da yüzde 5,23 iken 2021'de yüzde 3,48'e çıkacak; 2022'de ise son 15 yılın en düşük değeri olan %2,59'a geriledi. 2023'te hafif bir artışla %3,23'e yükseldi.
31 Mart seçimlerinde kayıtlı seçmen sayısı 61,4 milyon. Emekli sayısı 16 milyon. Sonuç olarak seçmenlerin %26'sı emeklilerden oluşuyor.
Seçimler nedeniyle TBMM çalışmalarına ara verdiği için, son hafta güzel haberler gelse de bunun seçimlerden önce gerçekleşmesi artık mümkün değil.