Tacikistan'daki başörtüsü yasağı, hükümetin 1997'den bu yana sürdürdüğü politikanın bir yansıması olarak görülüyor.
Tacikistan'da Cumhurbaşkanı Emomali Rahman Perşembe günü aralarında başörtüsü yasağının da bulunduğu 35 yasa tasarısını imzaladı.
Karar, Tacikistan'da “iydgardak” olarak bilinen, çocukların tatillerde kapı kapı dolaşarak cep harçlığı toplamasını ve İslami semboller taşıyan herhangi bir kıyafet giymeyi de içeren yüzlerce yıllık geleneği yasakladı.
Hükümet, değişiklikle “milli kültürel değerlerin korunmasını”, “batıl inançların ve aşırılığın önlenmesini”, “bayram ve törenlerde israfın önlenmesini” amaçlıyor.
Dolayısıyla yasayı ihlal eden herkese sivil ise 7 bin 920 Tacik somoni (25 bin lira), devlet memuru ise 54 bin somoni (167 bin lira), dini otorite ise 57 bin 600 somoni (178 bin lira) para cezası verilecek. .
Tacikistan'da tüm aşırı eğilimler ülkenin en önemli tabuları arasında yer alıyor. Bugün ülkenin çete listesinde 18 terör örgütü ve siyasi hareket var. IŞİD ve El Kaide gibi örgütlerin yanı sıra 2015 yılında kapatılan Tacikistan İslami Diriliş Partisi (TİDP) ve Grup-24, aşırılık ve terörizmin ana kaynağı olarak görülüyor.
Son olarak IŞİD'in Horasan kolunun Rusya'nın başkentinde Çiğdem belediyesine düzenlediği saldırıda, Rus kolluk kuvvetleri tarafından ele geçirilen 4 kişinin Tacik pasaportu olduğu ortaya çıktı.
144 kişinin öldüğü, 551 kişinin yaralandığı 22 Mart saldırısı, Tacikistan'da mevcut hükümetin benimsediği aşırıcılıkla mücadele politikalarına meşruiyet sağlayan argümanlardan biriydi.
Perşembe günü imzalanan karar, Cumhurbaşkanı Rahman'ın 30 yıllık iktidarı sırasında benimsediği neo-komünist politikaların sonuncusuydu.
30 yıl önce, Rusya'nın desteğiyle İslami kurallara dayalı bir devlet kurma ihtimaline tepki olarak Tacikistan'da çıkan iç savaşta, şimdiki Cumhurbaşkanı Rahman, Tacikistan İslami Diriliş Partisi'nin (TİDP) paramiliter güçleriyle çatışmıştı. 100.000'den fazla insanın hayatını kaybettiği olay.
Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde 1997 yılında varılan anlaşmayla, muhalefetteki Tacikistan İslami Diriliş Partisi'ne (TİDP) ve 5 yıldır 1 milyon kişinin yaşadığı iç karışıklıklara bir dizi ayrıcalık tanındı. Savaş sırasında evlerini terk etmeleri barışçıl bir şekilde çözüldü.
Anlaşmaya göre şeriat yanlısı TİDP'nin temsilcileri hükümetin yüzde 30'unu paylaşacak, TİDP Sovyet döneminden sonra Orta Asya'da İslami değerler üzerine kurulu ilk parti olarak tanınacak ve Müslüman çoğunluğu temsil edecek. ülke. parlamento.
Fransız akademisyen Dr. Tacikistan'da çalışıyor. Helene Thibault, 1997 yılında TİDP'nin başbakan yardımcılığı, Devlet Gümrük Komisyonu başkanlığı, Devlet Gümrük Muhafaza Komisyonu başkan yardımcılığı ve Devlet Petrol ve Gaz Şirketi başkanlığı gibi kritik pozisyonlarda görev aldığını, ancak 2003 yılında 53 kişiden sadece 12'sinin görevde kaldığını söyledi. Önemli mevkilerdeki bürokratlar görevlerine devam etti.
1990'lı yıllarda Tacikistan'a şeriatı getirmek isteyen ve Orta Asya'nın İslam odaklı ilk partisi olan TİDP, yasama, yürütme ve yargı üzerindeki nüfuzunu her geçen gün artıran Cumhurbaşkanı Rahman'a karşı çıkmakta ve ona meydan okumakta zorlanıyordu. 2000'li yıllar.
Parti değişen siyasi atmosfer nedeniyle eskisinden daha ılımlı bir hal aldı. Özellikle 2006 yılında kurucu cumhurbaşkanı Said Abdullah Nuri'nin vefatının ardından TİDP yetkililerinin, Cumhurbaşkanı Rahman'ın 2009 yılında kamu ve eğitim kurumlarında başörtüsü yasağını İslami açıdan değil, insan hakları ihlali olarak eleştirdiği bildirildi.
2015 yılında hükümetin en üst düzey bürokratlarından General Abdulhalim Nazarzoda'nın başarısız olup hayatını kaybettiği darbe girişimine TİDP bağlantılı isimlerin yardım ettiği iddia edilmişti.
Aynı yıl Tacikistan Yüksek Mahkemesi'nde görülen davada, hükümetin sunduğu belgeler doğrultusunda partinin faaliyetlerini durdurması emredildi.
Bugün nüfusunun yüzde 96'sının kendisini Müslüman olarak tanımladığı ve 10 milyona yakın insanın yaşadığı Tacikistan, ABD Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu'nun (USCIRF) 2023 raporunda “özel önem taşıyan ülkeler” arasında yer alıyor.
Tacikistan Diyanet İşleri Komitesi'nin 2017 yılında yaptığı açıklamada, sadece bir yılda 1.938 caminin kapatıldığı, ibadethanelerin çayhane, tıp merkezi gibi yerlere dönüştürüldüğü belirtildi.
REKLAM2011 yılında yürürlüğe giren “Ebeveyn Sorumluluğu Kanunu”, çocuklarını din eğitimi için yurt dışına gönderen ebeveynlerin cezalandırılacağını öngörürken, aynı kanunla 18 yaş altı gençlerin ibadethanelere izinsiz girmeleri yasaklandı.
Sakal konusunda herhangi bir yasal kısıtlamanın bulunmadığı Tacikistan'da polisin binlerce erkeği zorla tıraş ettiği biliniyor.
Tacikistan'ı 2016 Anayasası'nın 1. maddesinde belirtildiği gibi “demokratik, egemen, hukuka dayalı ve laik” bir ülke haline getirmeyi hedefleyen Cumhurbaşkanı Rahman, başörtüsü yasağına ilişkin son değişiklikte izleyicilere şunları söyledi: “Allah'ı kalbinizle sevin. Kültürünüzü unutun” tavsiyesinde bulundu.
Tacikistan'da yaşananlar, başörtüsünün bir gecede yasaklanmadığını, başörtüsü kısıtlamasının 30 yıldır devam ettiğini gösteriyor.