ABD'li ve İsrailli yetkililer, İran'ın muhtemelen kendi topraklarından yapılacak bir saldırıya misilleme yapacağını öngörüyor.
İran ile İsrail arasında doğrudan askeri çatışma olasılığı, dikkatleri İran ordusunun savaş kabiliyetine yöneltiyor.
Olası bir çatışma karşısında İran ordusunun askeri ve savaş gücü nedir?
İsrail'in İran'ın Şam'daki diplomatik karargahına saldırmasının ardından Tahran, misilleme tehdidinde bulunarak karşılık verdi.
İsrail ise bu yerleşkenin askeri komutanlar tarafından kullanılması nedeniyle meşru bir hedef olduğunu savundu.
İran, Kasım Süleymani'nin öldürülmesine nasıl tepki verdi?
Eski ABD Başkanı Donald Trump'ın 2020 yılında Tümgeneral Kasım Süleymani'nin öldürülmesi emrini vermesinin ardından İran, misilleme olarak Irak'taki iki Amerikan askeri üssüne balistik füze ateşledi ve bu saldırıda 100'den fazla Amerikan askeri yaralandı.
İran'ın Şam'a yönelik son saldırı nedeniyle yakın gelecekte İsrail'e misilleme yapması beklenirken, Washington ve Tahran'daki yetkililer Cuma günü yaptıkları açıklamada bu sefer ABD'nin veya askeri güçlerinin hedef alınmasını beklemediklerini söylediler.
Ancak ABD Başkanı Joe Biden, İran'ın saldırısı durumunda İsrail'e “kararlı” destek sözü verdi.
ABD ve İsrail, İran'a doğrudan askeri saldırıdan kaçınıyor
Analistlere göre Tahran'ın başlıca düşmanları ABD ve İsrail, şu ana kadar İran'a doğrudan bir askeri saldırıdan dikkatle kaçındı.
Bunun yerine İsrail ve İran uzun süredir bölgede hava, deniz, kara ve siber saldırılarla “gölge savaşı”nı tercih ediyor.
Bu bağlamda İsrail, İran'daki askeri ve nükleer tesisleri gizlice hedef almış, komutanları ve bilim adamlarını suikastlarla ortadan kaldırmıştır.
İran ne tür bir askeri tehdit oluşturuyor?
Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nün geçen yıl yaptığı yıllık değerlendirmeye göre, İran ordusunun iki kurumu olan konvansiyonel ordu ve İslam Devrim Muhafızları Teşkilatı'nda en az 580.000 muvazzaf personel ve yaklaşık 200.000 eğitimli yedek personel bulunuyor.
İran, asker sayısı bakımından Ortadoğu'nun en güçlü orduları arasında ilk sırada yer alıyor.
Ordu ve Devrim Muhafızlarının her birinin ayrı, aktif kara, hava ve deniz kuvvetleri vardır.
Devrim Muhafızları aynı zamanda İran sınırlarının güvenliğinden de sorumludur. Ordu Genelkurmay Başkanlığı genel stratejiyi belirler ve birlikleri koordine eder.
Devrim Muhafızları aynı zamanda Ortadoğu genelinde “direniş ekseni” olarak bilinen vekil milislerden oluşan bir ağı silahlandırmak, eğitmek ve desteklemekten sorumlu elit bir birim olan Kudüs Gücü'nü de yönetiyor.
Diğer ülkelerdeki İranlı milisler
Bu milisler arasında Lübnan'daki Hizbullah, Yemen'deki Husiler, Suriye ve Irak'taki milis grupları ve Filistin İslami Cihad'ı yer alıyor.
Vekil milisler İran ordusunun bir parçası olarak görülmese de analistler bunların, saldırıya uğramaları halinde İran'ın yardımına koşabilecek, savaşa hazır, ağır silahlı ve ideolojik olarak sadık bölgesel müttefik güç olarak değerlendirildiğini söylüyor.
İran'ın ne tür silahları var?
Onlarca yıldır İran'ın askeri stratejisi, hassas ve uzun menzilli füzelerin, insansız hava araçlarının ve hava savunmalarının geliştirilmesini öne çıkaran askeri caydırıcılık üzerine kuruluydu.
İran, Basra Körfezi ve Hürmüz Boğazı üzerinden deniz trafiğini ve küresel enerji tedarikini aksatabilecek büyük bir sürat teknesi ve bazı küçük denizaltı filosu inşa etti.
Askeri uzmanlara göre İran, Ortadoğu'nun en büyük balistik füze ve insansız hava aracı cephaneliklerinden birine sahip.
İran füzeleri İsrail dahil Orta Doğu'daki her hedefi vurabilecek menzile sahip
Buna seyir füzeleri ve gemisavar füzelerin yanı sıra 2 bin kilometreye kadar menzile sahip balistik füzeler de dahildir.
Bu balistik füzeler İsrail dahil Orta Doğu'daki her türlü hedefi vurabilecek kapasite ve menzile sahip.
Basına konuşan İranlı komutanlara göre Tahran, son yıllarda 1.200 ila 1.550 mil menzilli ve radardan kaçmak için alçak irtifalarda uçma kabiliyetine sahip geniş bir insansız hava aracı envanteri edindi.
İran, insansız hava araçları ve füze hazinesini askeri geçit törenlerinde sergileyerek bu yeteneğini gizlemeye çalışmadı. Tahran, ürettiği insansız hava araçlarını da ihraç etmeye başladı.
İran'ın insansız hava araçları Rusya tarafından Ukrayna ve Sudan'daki çatışmalarda kullanılıyor.
İran silahlarını nereden alıyor?
Uluslararası yaptırımlar İran'ı yüksek teknolojili silahlardan ve tanklar ve savaş uçakları gibi yabancı yapımı askeri teçhizattan mahrum bıraktı.
1980'lerde İran ile Irak arasında sekiz yıl süren savaş sırasında çok az ülke İran'a silah satabildi.
1989'da, yani savaşın sona ermesinden bir yıl sonra, dini lider Hamaney, Devrim Muhafızları'nı yerli silah endüstrisini geliştirmekle görevlendirdi ve bu amaca önemli miktarda mali kaynak ayrılması çağrısında bulundu.
Uzmanlar, İran'ın bugün yurt içinde büyük miktarlarda füze ve insansız hava aracı ürettiğini ve bu üretimi savunma amaçlı olarak önceliklendirdiğini düşünüyor.
Zırhlı araçlar ve büyük donanma gemileri inşa etme girişimleri istenen hedefe ulaşamadı.
İran, yerli filosunu genişletip modernleştirirken bir yandan da Kuzey Kore'den küçük denizaltılar ithal ediyor.