Ukrayna’da Rus işgali altındaki dört bölgede referandum başladı

Ukrayna’nın Rusya işgali altındaki doğu ve cenup bölgelerinde Rusya’ya katılmayı talep edip etmedikleri üstüne referandum yapılıyor.

Ukrayna, seçimlerin hileli bulunduğunu ve sonuçların belirleyici olamayacağını korumak için çaba sarfediyor.

Batı ise referandumu toprak gaspı olarak nitelendirdi ve oylamanın neticelerini tanımayacaklarını altını çizdi.

Rusya’da Kremlin yanlısı Komsomolskaya Pravda gazetesinin aktardığına nazaran, Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya’da oy verme işlemi bu sabah başladı.

Dört bölgede oylamaların 27 Eylül’de sona ermesi planlanıyor.

Rus medyasına nazaran yetkililer Cuma gününden Pazartesi’ye kadar taşınabilir sandıklarla kapı kapı gezecek.

Reuters haber ajansına nazaran dört bölge Ukrayna’nın ortalama yüzde 15’ini temsil ediyor ki bu da Macaristan büyüklüğünde bir alana denk geliyor.

Rusya açısından oylamanın sonucu evvelinde kati görünüyor.

Donbass Savaşı’nda Ukrayna’dan ayrılarak kurulan de facto devlet Donetsk Halk Cumhuriyeti (DHC) Başkanı Denis Pushilin, Rus devlet haber ajansı TASS’ın aktardığına nazaran, “referandum neticelerinden kesinlikle güvenilir bulunduğunu” söylerken, Zaporijya Bölgesi’nden Rus yanlısı Vladimir Rogov, çoğunluğun Rusya’ya katılma lehinde oy kullanacağını öngörüyor.

Ayrılıkçı Luhahsk Informasyon Merkezi web sitesi tarafınca Luahnsk’ta meydana gelen bir ankete nazaran, bölge sakinleri “Rusya ile tekrardan birleşmeyi dört gözle beklediğini” belirtti.

Rus basını, seçim yetkililerinin Cuma gününden Pazartesi gününe kadar portatif oy sandıklarıyla kapı kapı dolaşacağını bildirdi.

Sandıklar, güvenlik sebepleri gerekçe gösterilerek, refrandumun beşinci gününde etkinlik gösterecek.

O gün yüzlerce istasyonun açılması planlanıyor ve seçmenler kendi bölgeleri dışındaki bölgelerde de oy kullanabiliyorlar.

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy Perşembe gecesi yapmış olduğu konuşmada, oylamanın “göstermelik” yapıldığını ve demokratik olmadığını söylemiş oldu.

Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, yeni işgal edilen bölgelerde mahalli halkın referandumlar öncesinde baskıya maruz kaldığını yada rüşvet aldığını söylemişti.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, oylamanın gerilimi tehlikeli bir halde tırmandıracağını söylemiş oldu.

Blinken Perşembe günü BM Güvenlik Konseyi’ne, Rusya’nın Ukrayna topraklarına ilişkin hiçbir iddiasının Ukrayna’nın kendisini müdafa hakkını elinden alamayacağını söylemiş oldu.

Türkiye de “sözde referandumun hiçbir meşruiyetinin olmadığını” deklare etti.

Referandum sonucunda Rusya’nın dört bölgeyi ilhak etmesi, Batı’nın bu bölgelere tabanca tedarik etmesi sebebiyle iki kutbu karşı karşıya getirebilir.

Bu durum savaşı daha da tırmandırabilir.

2014 senesinde Kırım ilhak edildiğinde, Kremlin yüzde 96,7 destek aldığını iddia ederken, Rusya İnsan Hakları Konseyi’nin sızdırdığı bir rapor nüfusun yalnızca yüzde 30’unun oy kullandığını ve bunların sadece yarısının ilhakı desteklediğini söylemişti.

Kırım’da tek kurşun bile atılmamışken son referandum savaşın ortasında yapılıyor.

Söz mevzusu dört bölge ya kısmen ya da tamamen işgal altında.

Güneydeki Herson şehrinde, Rus askerleri Ukrayna’nın büyük karşı saldırısını engellemeye çalışıyor. Merkezi yönetim binası daha geçen hafta bir takım roket saldırısıyla vuruldu.

Burada güvenli bir oylamadan söz etmek oldukça zor sadece yetkililere nazaran kayıtlı 750 bin şahıs oy kullanacak. Ukrayna’nın Mikolayiv kentinin işgal altındaki bölgelerinin de ilhak edilen bölgeye dahil edilmesi planlanıyor.

Zaporijya’nın başkenti hala Ukrayna’nın elinde, bu yüzden o bölgeyi ilhak etmek için oylama yapılmasının mantıklı olup olmadığı sorgulabilir.