Orkun Kökçü’nün gökkuşağı renkli kaptanlık pazubandını takmaması Hollanda’da nasıl yankı buldu?

Yusuf Özkan, Lahey

Hollanda 1. Futbol Ligi (Eredivisie) takımlarından Feyenoord’un kaptanı ulusal futbolcu Orkun Kökçü’nün, “dini gerekçelerle” LGBTİ+ hareketini simgeleyen gökkuşağı renkli pazubandını takmayı reddetmesi, ülkede münakaşa yarattı.

LGBTİ+ haklarını korumak için çaba sarfeden örgütler, Kökçü’nün davranışı sebebiyle hayal kırıklığı yaşadıklarını açıklarken, bazı Feyenoord taraftarları da futbolcuya destek verdi.

Kökçü, Pazar günü oynanan AZ – Feyenoord maçı öncesi,  “dini inancından dolayı” LGBTİ+ bireylerin kabulünü simgeleyen, gökkuşağı renkli kaptanlık bandını takmayacağını açıklamıştı.

Bundan dolayı Kökçü’nün yerine Gernot Trauner, sahaya kaptan olarak çıktı. Kökçü’nün açılış golü ile deplasmanda önder AZ’yi 3-1 yenen Feyenoord’un başarısı, LGBTİ+ bireylerle ilgili irdelemenin gölgesinde kaldı. 

Kökçü’nün peşinden Excelsior kaptanı Redouan El Yaakoubi de, Pazar akşamı oynanan Ajax maçına, gökkuşağı renkli kol bandı yerine, “Saygı” yazan beyaz bir bantla çıktı.

Hollanda 1. Ligi ekip kaptanları, toplumda LGBTİ+ bireylerin kabulü için hafta sonu oynanacak maçlara “One Love” (Aşk Birdir) yazılı gökkuşağı renkli kol bandı ile çıkma sonucu almıştı.

Ülkenin köklü kulüplerinden Feyenoord’un kaptanı Kökçü’nün, dini inançları gereği bu kol bandını takmaması, Hollanda’daki LGBTİ+ örgütlerin tepkisine niçin oldu.

Roze Comrades (Pembe Yoldaşlar) adlı yandaş grubunun başkanı Paul van Dorst, AD gazetesine yapmış olduğu açıklamada, “Kökçü’nün sonucu oldukça talihsiz ve üzücü. Bu onun kişisel tercihidir. Gernot Trauner’ın bandı takmasından dolayı mutluyuz” dedi.

Van Dorst’a nazaran, Kökçü’nün kol bandını takması, birçok ön yargıyı ortadan kaldırabilirdi. 

Hollanda’da 2008 yılından bu yana LGBTİ+ bireylerin spor alanlarında kabulü için uğraş veren John Blankenstein Vakfı Başkanı Karin Blankenstein de, gazeteye, “Kökçü’nün dini inançlarının buna niçin olması büyük talihsizlik. Bana devamlı inancın sevgi anlamına geldiği öğretildi” açıklamasında bulunmuş oldu.

Eşcinsel futbol hakemi John Blankenstein’ın adını taşıyan vakfın yöneticisi, bu mevzuda Kökçü’ye baskı yapılmasına da karşı.  

Karin Blankenstein, “Bu onun inancı, açık ki mühim. Birbirimize birazcık anlayış gösterelim, bu sizi birbirinize balçık atmaktan daha ileri götürür. Fakat Kökçü Hollanda’da futbol oynuyor. Burada da standartlara ve değerlere birazcık uyum sağlamanız gerekiyor” diye konuştu.

Blankenstein’e nazaran, Kökçü’nün sonucu, homofobiyi futbolun içinde ve haricinde ortadan kaldırmak için atılması ihtiyaç duyulan daha oldukça adım bulunduğunu gösteriyor. 

Hollanda LGBTİ+ Dernekeleri Federasyonu (COC) Rotterdam Başkanı Arjen Beune, Kökçü’nün davranışının görünürlüğe vurgu meydana getirilen ve bir LGBTİ+ farkındalık günü olan 11 Ekim Cinsel Yönelimi Izahat Günü’nde LGBTİ+ bireylere atılmış bir tokat bulunduğunu savundu. 

Beune, “Feyenoord’da daha ilkin yaşananları göz önünde bulundurarak, belirli bir örnek işleviniz var. Kökçü bunu istemiyorsa LGBTİ+ kabulünü çoğaltmak, stadyumlardaki düşmanlığı azaltmak için ne yapmak istiyor?” dedi. 

Kamu yayıncısı NOS’taki Stüdyo Futbol programı yorumcusu eski Fenerbahçeli oyuncu Pierre van Hooijdonk, Kökçü’nün davranışını, “Kaçırılmış bir fırsat” olarak değerlendirdi. 

Öteki yorumcu Fas kökenli İbrahim Afellay ise Van Hooijdonk’un fikrine katılmadığını belirtti:

“Biz devamlı anlayıştan bahsediyoruz. Kökcü, her şeyi anladığını açıkça belirtiyor. Bir şeye haiz çıkmamanız, saygı duymadığınız anlamına gelmez. Onun bakış açısını da anlayalım.”

Van Hooijdonk ise Afellay’ın sözleri sonrası “Orkun Kökçü’nün tercihine saygı duyuyorum fakat kararını anlamıyorum” karşılığını verdi.

PSV Teknik Direktörü Ruud van Nistelrooy, bir alıştırmacı açısından Feyenoord kaptanı Orkun Kökçü’nün durumunun zor bulunduğunu söylemiş oldu.

Van Nistelrooy, Utrecht maçı sonrası sorular üstüne şunları söylemiş oldu:

“Bunu kaptanımla tartışırdım. Ek olarak bir maç için başka birini kaptan yapardım. Fakat her neyse ki, bizde durum o şekilde değil. LGBTİ+ bireylere destek eylemini tamamen destekliyorum. Tüm alanlarda kapsayıcılığı yüzde 1000 destekliyorum.”

Kökçü’nün sonucu, Hollanda’da dün toplumsal medyada da en oldukça konuşulan mevzu oldu.

Rotterdam Belediye Meclisi üyesi İşçi Partili Co Engbeets, Twitter mesajında, Kökçü’yü eleştirerek, bir kaptan olarak, kulübün değerlerini yayması icap ettiğini savundu.  

Rotterdamlı politikacı, “Bir kişinin kendisini olduğu benzer biçimde ifade etmesini desteklemek oldukça mu fazla? Din, oldukça baskıcı bir şey” dedi.

Bir Twitter kullanıcısı da, İslam’ın kumarı da yasakladığını belirterek, “Kökçü’nün kumar reklamı bulunan forma ile sahaya çıkarken, gökkuşağı renkli kol bandını reddetmesinin iki yüzlülük bulunduğunu” savundu.

Bir başka kullanıcı da, “Hollanda’ya hoş geldiniz Kökçü. Her insanın bilmiş olduğu şeyi böylece bir kez daha kanıtladınız; İslam Hollanda’ya ilişkin değil” mesajını paylaştı.

Toplumsal medya kullanıcılarının bir kısmı, artık Orkun Kökçü’nün Feyenoord kaptanlığından alınmasını isterken, bazı kullanıcılar da Türkiye kökenli oyuncuya destek verdi.

Aşırı sağcı görüşleriyle malum araştırmacı Annelies Strijke, Twitter mesajında, şunları kaydetti: 

“Aşılarınızı olduğunuz, NOS haberlerine inandığınız, Ukrayna’yı desteklediğiniz, kolunuza bir gökkuşağı bandı taktığınız, onaylı bilim adamlarına inandığınız, iklim histerisine uyduğunuz sürece hepimiz olmak istediği şahıs olabilir. Değilse? O süre hoşgörülü değilsiniz.”  

Bazı kullanıcılar da, “Sözde açık fikirli Hollanda’da, hakim görüşe aykırı düşüncelere yer olmadığını” savunarak, Kökçü’nün davranışına destek verdi.

Orkun Kökçü’ye destek veren bir başka toplumsal medya kullanıcısı ise Feyenoord kaptanının davranışına yönelik tepkilerin iki yüzlülük bulunduğunu savunarak, “Gelecek ay Katar’da Hollanda Ulusal Ekibi’nı beraber alkışlayacağız” dedi. 

Katar, insan hakları ihlali iddiaları sebebiyle Hollanda medyası tarafınca sık sık eleştiriliyor. Bundan dolayı Hollanda’nın, Katar’daki Dünya Kupası açılışına üst düzey yetkili göndermemesi tartışılıyor.