İtalya yetişkin erkeklerin göçmen gemisinden inmesine izin vermiyor

Övgü Pınar

İtalya’da geçen ay sonunda göreve başlamış olan sağcı hükümet, Akdeniz’de kurtarılan göçmenlerin ülkeye girişini bloke etmiş olduğu nedeni öne sürülerek internasyonal yasaları ihlal etmekle suçlanıyor. Hükümet, yalnızca hanımefendiler, çocuklar ve “zayıf durumdaki insanların” kurtarma gemilerinden inmesine izin verirken yetişkin erkekleri kategorik olarak reddediyor.

Son iki hafta içinde Akdeniz’de ortalama 1000 göçmeni kurtaran dört yardım gemisi İtalyan hükümeti tarafınca bloke edildi. Sivil cemiyet kuruluşlarına ilişik gemilerin en yakın güvenli limanlardan olan İtalya’ya girişine izin verilmedi.

Bu gemilerden ikisi, Humanity 1 ve Geo Barents ise günler sonrasında geçen hafta sonunda Catania limanına yanaşma izni aldı.

Sınır Tanımayan Doktorlar örgütü tarafınca işletilen, Norveç bandıralı Geo Barents’teki 572 göçmenden 357’sinin İtalya’ya girişine izin verildi.

Almanya merkezli yardım kuruluşu SOS Humanity tarafınca işletilen ve Alman bayrağı taşıyan Humanity 1 gemisindeki 179 kişiden 144’ü kabul edildi.

İtalya basınına bakılırsa “sıhhatli” durumdaki yetiştin erkeklerin ülkeye girişi ise reddedildi.

İtalya makamları iki gemiye, ülkeye girişleri reddedilen toplam 250 kişiyle beraber İtalya limanından ayrılmaları talimatı verdi. Yardım gemileri ise bu talimatın internasyonal hukuka aykırı olduğu nedeni öne sürülerek limandan ayrılma sonucuna karşı çıkıyor.

SOS Humanity örgütü dün yapmış olduğu açıklamada İtalyan hükümetinin sonucuna karşı yasal işlem başlatacaklarını duyurdu. Teşkilat, “Internasyonal hukuk uyarınca, bir arama ve kurtarma operasyonu, sadece kurtarılan kişilerin güvenli bir yerde karaya çıkarılmasıyla tamamlanmış olur” dedi.

Humanity 1 gemisinin kaptanı Joachim Ebeling de, “Denizde tehlikeden kurtarılan tüm kazazedeler karaya çıkana kadar limandan ayrılamam” diye itiraz etti.

Sınır Tanımayan Doktorlar örgütü de aynı şekilde “bir kurtarma operasyonu sadece hayatta kalanların tamamı güvenli bir yerde karaya çıkarıldığında tamamlanmış sayılır” diyerek İtalyan hükümetinin kararının “deniz hukuku sözleşmeleri uyarınca yasal olmadığını” altını çizdi.

SOS Humanity’nin açıklamasına bakılırsa gemiye 4 Kasım’da, denizde liman bekleyişinin 13. gününde, İtalya İçişleri Bakanı Matteo Piantedosi, Müdafa Bakanı Guido Crosetti ve Altyapı ve Ulaştırma Bakanı Matteo Salvini tarafınca imzalanmış bir kararname ulaştırıldı.

Kararnamede, Humanity 1’in İtalyan karasularında “acil durumdaki ve tehlikeli sıhhat koşullarındaki insanların kurtarılması ve yardım operasyonları için lüzumlu” süreden daha uzun süre kalması yasaklanıyordu.

Teşkilat, bu kararla internasyonal deniz hukukunun gerekliliklerinin ihlal edildiğini, kazazedeler için güvenli bir liman tahsis edilmediğini belirtti.

Gemiden inerek İtalya’ya girişine izin verilecek kişileri ise Sıhhat Bakanlığı yetkililerinin “hazzı ve yetersiz koşullarda” seçtiği açıklandı.

Teşkilat, “Kurtarılan kişilerin bir tek seçilmiş bir kısmının karaya çıkmasına izin vermek hukuka aykırıdır. Ek olarak, diğerlerini ulusal karasularının dışına çıkarmak bir tür toplu geri gönderme teşkil eder ve dolayısıyla hem Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni hem de Cenevre Sığınmacı Sözleşmesi’nin geri göndermeme ilkesini ihlal eder” dedi.

İtalya hükümeti ise gemilerden inmesine izin verilmemiş kişilerin İtalyan sularından ayrılması ve gemilerin bayrağını taşımış olduğu ülkelere götürülmesi icap ettiğini öne sürüyor.

Ayrıca 234 kişiyi taşıyan Ocean Viking ile 93 kişinin bulunmuş olduğu Rise Above isminde yardım gemileri de günlerdir Akdeniz’de güvenli liman açılması taleplerine cevap bekliyor.

25 Eylül’de meydana getirilen genel seçimlerin arkasından iktidara gelen hükümette aşırı sağcı İtalya’nın Kardeşleri ve Lig partileri ile merkez-sağdaki Haydi İtalya içeriyor. Her üç parti de, Avrupa’ya ulaşmak için Şimal Afrika kıyılarından botlarla Akdeniz’e oluşturulan göçmenlerin ülkeye girişine karşı çıkıyor ve bu göçmenleri “kaçak” diye vasıflandırıyor.

İtalya, Orta Akdeniz hattını kullanarak Avrupa’ya ulaşmaya çalışan göçmenler için başlıca limanlardan. Birleşmiş Milletler Internasyonal Göç Örgütü verilerine bakılırsa ülkeye bu yıl başından beri ortalama 85 bin göçmen deniz kanalıyla ulaştı.

İtalya, Avrupa’nın Akdeniz sınır ülkelerinden olması sebebiyle kıtaya girişler buradan yapılsa da göçmenlerin dağılımı mevzusunda Avrupa Birliği ülkeleri içinde iş birliği talep ediyor.

Başbakan Giorgia Meloni muhalefetteyken, bilhassa Müslüman göçünün Avrupa kıta nüfusunu “etnik ikame” etme amaçlı bir komplo bulunduğunu savunuyordu.

Meloni geçen hafta piyasaya çıkan bir kitap için yapmış olduğu açıklamada da, “Bir sivil cemiyet kuruluşu gemisi mesela Almanya bayrağı taşıyorsa, iki durum söz mevzusudur: ya Almanya bu gemiyi tanır ve devralır ya da bu vapur bir korsan gemisi haline gelir” demişti.