İngiltere’de muhalefetten çağrı: ‘Liz Truss eski başbakanlara verilen ödeneği almamalı’

İngiltere’de ana muhalefetteki İşçi Partisi’nin lideri Keir Starmer, 44 gün vazife yaptıktan sonrasında istifasını açıklayan Başbakan Liz Truss’ın, görevden ayrılan başbakanlara tahsis edilen ve senelik tavanı 115 bin sterlin olan ödeneğe hak kazanmadığını söylemiş oldu. Starmer, “Truss bu parayı almamalı” dedi.

İngiltere’de tüm başbakanlara görevi bıraktıkları vakit, eski bir başbakan olarak kamusal faaliyetlerinin harcamalarını karşılamak amacıyla Kamu Görevi Harcamaları Ödeneği adı altında bir para tahsis ediliyor.

İşçi Partisi lideri Starmer, Truss’un bu parayı hak edecek kadar görevde kalmadığını söylemiş oldu.

BBC’ye konuşan Starmer, “Truss bu ödeneği almamalı. Görevde kalmış olduğu 44 gün içinde bu ödeneğe hak kazanmadı. Geri çevirmeli” dedi.

Liberal Demokrat Parti lideri Ed Davey de aynı görüşü savundu ve “Bir çok insan devleten kesintisiz bir emekli maaşı kazanmak için 35 yıl çalışmak zorunda. 45 günlük bir iş insana basit insanların yaşam boyu emek harcama karşılığında aldıklarından kat kat daha çok bir emekli maaşı sağlamamalı” diye konuştu.

Benzer görüşler daha ilkin sendikalar ve sivil cemiyet grupları tarafınca da dile getirilmiş ve başbakana bu ödeneği geri çevirmesi çağrıları yapılmıştı.

İngiltere’de Kamu Görevi Harcamaları Ödeneği uygulaması 1991 senesinde Margaret Thatcher’ın parti liderliği ve başbakanlıktan istifası arkasından yerini alan Tutucu Partili Başbakan John Major tarafınca başlatıldı.

Maksat, hususi hayatında hala etken olan eski başbakanların, eski başbakan sıfatıyla sürdürecekleri kamusal görevlerin harcamalarını karşılamaktı.

Bu harcamalar mesela eski başbakanın kamu hayatındaki hususi pozisyonları sebebiyle açık tutacakları ofisin harcamaları, sekreterlerine yapacağı ödemeler ya da gene eski başbakan sıfatıyla yapacağı gezi ve ziyaretlerdeki harcamalarını kapsıyor. Masrafların belgelenerek talep edilmesi gerekiyor.

Eski başbakanların hususi harcamaları ya da parlamento üyesi birer politikacı olarak yürüttükleri siyasal faaliyetlerin harcamaları bu ödeneğin kapsamına girmiyor.

İngiltere’de tüm eski başbakanlar, otomatikman bu ödeneği kullanma hakkına haiz. John Major, Tony Blair, Gordon Brown, David Cameron ve Theresa May başbakanlıktan ayrıldıktan sonrasında bu haktan yararlandılar. Boris Johnson’un ödenekten yararlanıp yararlanmadığı bu senenin sayıları yayınlanmadığı için hemen hemen bilinmiyor.

Masraf taleplerinin üst limiti olarak tespit edilmiş olan 115 bin sterlin 2011 yılından bu yana donduruldu ve artmadı.

Eski başbakanlar daima bu miktarın tamamını talep etmiyor. John Major ve Tony Blair 2020-2021 mali senesinde ödeneğin tamamını kullanırken, Theresa May bir tek 57 bin 382 sterlinini aldı.

Görevi bırakan başbakanlar ek olarak bir kereye mahsus olmak suretiyle senelik brüt başbakanlık maaşının yüzde 25’i tutarında, tazminat durumunda bir ödeme alıyor.

Başbakan maaşının şu anda yılda 79 bin sterlin olduğu düşünülürse bu miktar ortalama 19 bin sterlin.