İngiltere hükümetinin ekonomi politikası ‘uluslararası alay konusu oldu’

James Landale | BBC Dış ilişkiler Muhabiri

İngiltere’de Liz Truss’ın başbakan olmasından sonrasında uygulanan ekonomi politikası, öteki ülkelerden siyasetçilerin de eleştirilerini topladı.

Konuştuğum bir İngiliz dış ilişkiler uzmanı “Alay konusu olduk. Öteki ülkelerden diplomatlar ironik bir şaşkınlıkla ‘Ülkenizde neler oluyor?’ diye soruyorlar. Durumu anlattığımda ise ‘Ortalık sakinleşene, bir plan ortaya çıkana kadar beklemiş olalım’ diyorlar” dedi.

Bazı siyasetçiler ise İngiltere ekonomisinin durumunu açıkça bir latife konusu yapmaktan çekinmiyor.

Avrupa Birliği tarihindeki en büyük ekonomik krizlerden birini yaşamış ve senelerce hem AB hem de Internasyonal Para Fonu’ndan (IMF) finansmana muhtaç kalmış Yunanistan’ın başbakanı Kiryakos Miçotakis “IMF’yle iş yapma mevzusunda deneyimli birilerine ihtiyacınız olursa buradayız” dedi.

IMF son dönemde İngiltere’nin ekonomik görünümüyle ilgili ikazlar yayınlamıştı.

IMF’nin kurtarma programını tatbik eden ve görüşmeler için ABD’ye giden Mısır delegasyonu da “Bizim para birimimiz İngiltere’ninkinden daha stabil” ifadelerini kullandı.

ABD Başkanı Joe Biden da Truss’ın ekonomi politikası için “bir hata” dedi.

Oregon’da dondurma yerken konuşan Biden, böylesi bir dönemde en zenginlerden alınan verginin azaltılmasının doğru olmadığını, Truss’ın planının başından beri yanlış bulunduğunu söylemiş oldu.

ABD Başkanı Biden vergileri azaltmaya karşı bir siyasetçi olarak bilinse de bir ABD başkanının, Washington’ın en büyük müttefiklerinden birini böylesine açıkça eleştirmesi olağan dışı bir durum.

Bazı diplomatlar ise görevlendirildikleri ülkenin iç işlerine karışmamak şeklinde temel bir prensibi bile çiğnemeye başladı.

Almanya’nın Londra’daki büyükelçisi Miguel Berger, Truss’ın ekonomi politikalarından kaygı duyduğunu, Alman hükümetinin bu politikalardan geri dönüş beklediğini söylemiş oldu.

Yabancı diplomatlar ve bakanlar, İngiltere’nin internasyonal sahnedeki eski rolünü özlediklerini belirtiyor.

Hafta sonu konuştuğum bir Avrupa ülkesinin dışişleri bakanı “İngiltere uyanmalı! Dünya yangın yerine dönüştü ve İngiltere’ye ihtiyacımız var” dedi.

İngiltere’de Liz Truss’ın geçen ay atadığı Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng, Truss’ın vadettiği vergi kesintilerini içeren bir mini bütçe hazırlamış, vergi kesintilerinin bütçe finansmanı için daha çok borçlanma gerektirecek olması, halihazırda büyük bir borç yükü altında bulunan İngiltere ekonomisi hakkında endişeleri artırmış ve İngiliz sterlini süratli bir halde kıymet kaybetmişti.

Ekonomik çalkantılarla geçen iki haftanın peşinden Başbakan Truss, Kwarteng’i görevden alarak yerine bu yazki Tutucu Parti başkanlık yarışında rakibi olan Rishi Sunak’ın destekçisi Jeremy Hunt’ı atamıştı.

Hunt bu yıl Maliye Bakanı sıfatını taşıyan dördüncü şahıs oldu. Ülkede 1827’den beri bir yılda dört ayrı Maliye Bakanı olduğu görülmemişti.

Hunt hafta sonu BBC’ye verdiği demeçte, Truss’ın söz verdiğinin aksine vergilerin süratli bir halde düşürülemeyeceğini ve bazı kamu harcamalarında kesintiye gitmek gerekebileceğini söylemişti.

BBC bu haber için Dışişleri Bakanlığı’ndan da görüş almak istedi fakat bakanlık sorularımızı yanıtsız bıraktı.