Siteler, asgari ücretteki artışı bahane ederek aidatlara fahiş zamlar yapmış oldu. Akşam Gazetesi senelik % 150’ye varan artışları uzmanlara sordu.
Asgari tutara meydana getirilen yüzde 54.66’lık zammı bahane eden site yöneticileri aidatlara yüzde 150’ye varan zam hayata geçirmeye başladı. Yurttaş kiralarla yarışan aidatlara isyan ederken, yetkililer kat maliklerine “İtiraz edin” önerisinde bulunuyor.
Toplu yapı yönetimleri asgari tutara meydana getirilen yüzde 54.66’lık zammı bahane ederek site aidatlarına yüzde 150’ye yakın fahiş zamlar hayata geçirmeye başladı. Meydana getirilen zamlar sonrası İstanbul’da site aidatları 500 lira ila 5 bin lira aralığına ulaştı. Esenyurt’ta 2500 konutluk bir sitede 1+1 konutun Haziran 2022 aidatı (ısınma hariç) 415 TL iken temmuzda 525 TL, ekimde 646 TL’ye çıktı. Aynı dairenin 2023 Ocak ayı itibarıyla ödediği kesinti oranı 1047 TL’ye yükseltildi. Halkalı’daki bir sitede de 2+1 dairenin aidatı temmuzda 291 TL’ye çıkarıldı. Aynı dairenin aidatı, yeni yılla birlikte yüzde 99 zamlanarak 580 TL’ye yükseltildi. Bahçeşehir’deki bir sitede bulunan 3+1 büyüklüğündeki dairenin ocakta 900 TL olan aidatı temmuzda 1200 TL’ye, bu yılbaşında da 2 bin 250 TL’ye çıktı.
HUZUR HAKKINA % 300 ZAM
Kesinti kalemleri içinde en fazla artış ise yöneticilere ödenen rahatlık hakkında yapılmış oldu. Bazı sitelerde rahatlık hakkı için yüzde 300’lük artışlar var. Site aidatlarının ortalama yüzde 46’sının personel maliyetlerinden kaynaklandığını ifade eden site yönetim sistemi APTİ’nin Kurucusu Ali Emre Erişen, “Site mensubunun yüzde 92’si asgari ücretle çalışıyor. Personel maaşları site aidatına en fazla yüzde 55 olarak yansıtılmalı. Pek oldukça sitede ısınma ve sıcak su aidata dahil bile değil. Fakat bunu bahane ederek fahiş zam meydana getiren site yönetimleri oldukça. Refah hakkı da kat maliklerinin de katılmış olduğu yönetim seçiminin yapıldığı genel kurulda belirleniyor. Karar Defteri’nde yazan ücretin üstünde rakamlar talep edilmemeli” dedi.
YÖNETİCİ SEÇİMİNE DİKKAT
Yönetim kurulu üyelerinin çoğunun kesinti ödemediğini ve ‘Refah Hakkı’ adı altında bir de maaş aldığını özetleyen Erişen şunları kaydetti: “Bu zamanda Refah Hakkı’na yüzde 300’e varan oranlarda zam yapanlar var. Site yöneticileri maalesef bir çok kez bu işi bilmeyen kişilerden seçiliyor. Bunlar güvenliğin otomobilini kendine hususi vasıta yapıyor, site çalışanlarını hususi şoförü şeklinde kullanıyor. İstanbul’da 8 bin 200 daireden oluşan siteler var. Bunların aylık toplam aidatları 27 milyon TL. Bu kadar büyük bütçeleri yönetecek adların de yetkin olmaları gerekiyor. Bundan dolayı kat maliklerinin yöneticilerini doğru kişilerden seçmesi gerekiyor.”
GELİR KAPISINA ÇEVİRDİLER
Yüksek kira ve enerji faturaları sebebiyle zor bir dönemden geçen site sakinlerinin şimdi de kesinti sebebiyle isyan ettiğini ifade eden Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Mahmut Şahin “Site yöneticileri bu işi gelir kaynağı haline getirdi. Zincir marketler iyi mi günde 2 kez fiyat artırıyorsa, site yöneticileri de aidatları durmadan artırıyor. Gereksiz giderlerle faturalar şişiriliyor. Mesela bina yönetimlerinin ofise ihtiyacı olmadığı halde, ofis tutuyorlar. Eş, dost akrabayı personel olarak işe alıyorlar” dedi. Şahin, bina sakinlerini mesuliyet sahibi olmaya çağrı ederek, giderleri takip edip yüksek sayılara itiraz etmeleri uyarısında bulunmuş oldu.
ÖNCE İTİRAZ SONRA DAVA
Kiralarla yarışan kesinti oranlarına rağmen vatandaşlardan “Aidatlara da artış sınırlaması getirilsin” önerisi gelirken, sektör temsilcileri bunun mümkün olmadığını belirtti. Toplumsal donatı alanları, daire sayısı ve personel sayısına gore site kesinti oranlarının değiştiğini ifade eden Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan “Aidatlara zam gelmesi düzgüsel. Fakat site yönetiminin gelen zamları doğru oranda aidatlara yansıtıp yansıtmadığı denetim edilmeli. Eğer burada bir uyuşmazlık var ise, kat malikleri itiraz etmeli. Gene netice alamazlarsa dava açabilirler. Eğer haklı bulunurlarsa kesinti zamları tekrardan belirlenir.” Kakıcı & Şimşek Hukuk Bürosu kurucularından Av. Elvan Kakıcı Şimşek de “Ev sahibi ve kiracılar site yönetim hesaplarındaki tüm data ve dokümanları incelesin. Yönetim usulsüz harcamalardan hem hukuki hem de cezai olarak mesuldür” dedi.
Araştırmalara gore İstanbul’da aidatların en fazla arttığı ilçeler Beşiktaş, Şişli, Sarıyer oldu. Eva Gayrimenkul Değerleme Yöneticisi Serkan Bal “Son 1 yılda yaşanmış olan artışlarda ortalama 9 ilçenin artış oranı yüzde 100 üstünde olurken tavan oran yüzde 145’e ulaştı” dedi.
AİDAT NASIL BELİRLENİYOR?
Kesinti fiyatlarında yasal olarak herhangi bir artış sınırı bulunmuyor. Binanın aidatı belirlemek için öncellikle bir işletme projesinin bulunması gerekiyor. Bu projede gayrimenkulün bir senelik tahmini gelir ve gider tutarları içeriyor. Buna gore, her kat malikinin vermesi ihtiyaç duyulan kesinti oranı belirleniyor. Sadece vatandaşların bu tutara itiraz etme hakkı bulunuyor. Yetkililer, bedelin ekonomik gerekçelere uygun olmadan hatalı belirlendiğini düşünen kat maliklerinin, Barış Hukuk Mahkemesi’ne başvurabileceğini ifade ediyor. Ek olarak site yönetimine başvurarak da revize talebini dillendirebileceklerini söylüyor.
Yoruma kapalı.