Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinde sona yaklaşıldı. En fazlaca merak edilen mevzu, emeklilik için yaş şartının getirilip getirilmeyeceği.
Hayata geçmesiyle ilk etapta 1,5 milyondan fazla kişiye emeklilik yolunu açacak düzenlemenin ayrıntıları bugün Kabine Toplantısı’nda ele alınacak.
Toplumsal Güvenlik Başuzmanı İsa Karakaş, EYT ile ilgili soruları TRT Haber ekranında yanıtladı.
KISMİ EMEKLİLİK KAPSAM DAHİLİNDE Mİ?
Çeyrek asra yaklaşan EYT sürecinde artık finale gelindiğini belirten Karakaş, “EYT’liler şartsız EYT istiyor. Biz biliyoruz ki bu grup benzeşik değil. Hepsine aynı formül olması söz mevzusu değil. Her insanın değişik şartları var. Biliyorsunuz ki daha evvel 3 değişik kurum vardı, dolayısıyla her kurumun mevzuatı ayrıydı. EYT öncesinde 2 emeklilik seçeneği vardı. Kısmi emeklilik, SSK’lıların 3600 gün primle emekliliği ve Bağ-Kur’luların 5400 gün primle emekliliği olacak mı mevzusunda endişeler vardı. Bakanımızın açıklamasıyla bunların kapsama dahil olacağı kesinleşti” sözlerini kullandı.
YAŞ ŞARTI GELECEK Mİ?
Yaş şartı olmaması halinde en erken emeklilik yaşlarının 43 olacağını belirten Karakaş, “Yurttaş işe girmiş olduğu vakit hakkı olanı istiyor. O vakit emekli sandığı, 25 yılı doldurana emeklilik hakkı veriyordu. Bizim emeklilik sistemimizle fazlaca oynandı. Geçmiş yıllarda 38 yaşlarında bile emeklilik mümkün olabiliyordu. Yaş vakasına gelecek olursak, EYT ile ilgili bir paket hazırlandı. Yaş aralıklarının maliyetleri ve yaş şartı olmaksızın EYT düzenlemesinin maliyeti hesaplandı. Sonucu Cumhurbaşkanımız verecek” dedi.
EYT’YE BAŞVURU NASIL OLACAK?
EYT müracaat sürecinin danışmanlık almadan kolayca yapılabileceğini belirten Karakaş, vatandaşların önünde bulunan 3 alternatifi şu şekilde söyledi:
“SGK dijital anlamda en gelişmiş sisteme haiz. e-Devlet üstünden müracaat yapılabiliyor. Dijitali kullanamayanlar ise tek bir belge doldurup direkt teslim edebilir ya da postalayabilir.”
BAŞVURU NE ZAMAN YAPILIR?
Müracaat tarihinin emekli maaşını etkilemeyeceğinin altını çizen Karakaş, “Takvim esasen belli. Milletvekillerimizin tatile girmiş olması da bu durumu değiştirmiyor. 2023 yılı bütçesinden maaş alacakları için aralık ayında maaş almaları esasen mümkün değildi. Düzenlemenin Ocak ayında yürürlüğe girişi kesinleşmiş benzer biçimde. Ocak ayında dilekçe verildikten sonrasında maaş alınmaya başlanacak” diye konuştu.
MAAŞTA AZALMA OLACAK MI?
Karakaş, düzgüsel emeklilikle EYT içinde maaş mevzusunda fark olamayacağını söylemiş oldu:
“EYT’liler içinde maaş bağlama sistemi bakımından bir fark yok. Biz buna karma sistem diyoruz. Emekli maaşları kazanca nazaran bağlanıyor. Elden maaş alanların emekli maaşı düşük olabilir.”
GÜNÜ EKSİK OLANLAR NE YAPACAK?
EYT’liler içinde en mağdur olanlar günü noksan olanlar bulunduğunu söyleyen Karakaş şu şekilde devam etti:
“Bağ-Kur’luların primi yüksek. Adamların 9 bin gün prim yatırması lazım. SSK’lı adamların ise 5 bin gün prim yatırması lazım. Arada 4 bin gün fark var. Bağ-Kur’lular primini ödeyemediği için SGK onlar bazı fırsatlar sunuyor. Hükümetimiz şimdi fazlaca güzel bir destek daha sunuyor. EYT’de işverenlere Kredi Güvence Fonu’ndan destek verilecek. Aynı olayın Bağ-Kur’lu vatandaşlara da sunulması lazım. Bakanımızın açıklamalarından Bağ-Kur’lulara kolaylık sunulacağı anlaşılıyor.”
KADIN VE ERKEK ARASINDA HANGİ ŞARTLAR ARANACAK?
SGK’nın kuruluşundan itibaren hep bayanlara pozitif ayrımcılık yapıldığını anımsatan Karakaş, “Örneğin Bağ-Kur’lularda hanımefendiler için 7 bin 200 prim günü erkekler için 9 bin. Kısmi emeklilik koşulları söz mevzusu olduğunda yaş şartı vardı. Hanımlarda eskiden 50 olan koşul şimdi 58. Erkeklerde ise 60. Düzenleme kapsamında olursa hanımefendiler 50 yaşlarında erkekler ise 55 yaşlarında emekli olma seçeneğine haiz olacak. Kısmi emeklilik olursa hanımlarda yalnız 5400 gün kafi olacak” sözlerini kullandı.
EYT’NİN SİSTEME ZARARI OLUR MU?
“EYT’nin sisteme ziyanı ne kadar olur” sorusu üstüne Karakaş, “Bütüncül yaklaşımla ele alındığında daha sağlam bir netice elde edilecektir. Aylık bağlama oranı şu an yükseltilmiş olsaydı EYT’lilerin bir çok emekli olmazdı. Bizim sistem daha fazlaca kazanç üstüne kurulu. Aylık bağlama oranını artıtrsak bir çok emekli sistemden esasen çekilir.
Yoruma kapalı.