COP27 İklim Zirvesi nedir, neden önemli?

Dünya liderleri, Pazar gününden itibaren Mısır’da yapılacak 27. Birleşmiş Milletler (BM) İklim Zirvesi’nde (COP27) iklim kriziyle savaşım eylemlerini görüşmek için bir araya gelecek.

Zirve, iklim felaketleri ve üstün dereceli seviyede sıcak hava dalgalarının yaşandığı bir senenin peşinden yapılacak.

BM iklim zirveleri, küresel ısı artışını sınırlamak için dünya liderlerini her yıl bir araya getiren bir konuşma.

Bu zirvelere Conference of the Parties (COP), şu demek oluyor ki Taraflar Konferansı adı veriliyor.

Zirvelere 1992 senesinde ilk BM iklim anlaşmasına imza atan ülkeler katılıyor.

Bu zirvelerin 27’incisi olan COP27, 6-18 Kasım tarihleri ​​içinde Mısır’ın Şarm El Şeyh kentinde gerçekleşecek.

Dünya, insanoğlu tarafınca üretilen, çoğunlukla petrol, naturel gaz ve kömür benzer biçimde fosil yakıtların yakılmasından meydana gelen emisyonlar sebebiyle ısınıyor.

BM Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’ne (IPCC) nazaran küresel sıcaklıklar şimdiye kadar 1,1 santigrat aşama arttı ve 1,5 dereceye doğru aşama kaydediyor.

IPCC, sıcaklıkların 1850 seviyesinin 1,7 ila 1,8 aşama üstüne çıkması durumunda dünya nüfusunun yarısının yaşamı tehdit eden ısı ve neme maruz kalabileceğini öngörüyor.

Bunu önlemek için 194 ülke, küresel ısı artışlarını 1,5 aşama ile sınırlamak için “çabaları sürdürmeye” söz vererek 2015 senesinde Paris Anlaşması’nı imzaladı.

COP27’ye 200’den fazla ülkenin hükümetleri çağrı edildi.

Ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin benzer biçimde büyük ekonomik güce haiz bazı ülkelerin liderlerinin katılmayacağı tahmin ediliyor.

Bu ülkelerden başka delegelerin iştirak etmesi öngörülüyor.

Çin’den hemen hemen kimin katılacağı bilinmiyor.

Zirveye ev sahipliği meydana getirecek olan Mısır, ülkeleri farklılıklarını bir kenara bırakmaya ve “liderlik göstermeye” çağırıyor.

Çevre müesseselerinin, fikir müesseselerinin, şirketlerin ve inanç gruplarının da zirveye iştirak etmesi umut ediliyor.

COP zirvesi bu yıl beşinci kez Afrika’da yapılacak.

Mısır hükümeti, zirve ile iklim değişikliğinin kıta üstündeki ciddi etkilerine dikkat çekmeyi umuyor.

IPCC, Afrika’nın dünyanın iklim krizinin etkilerine karşı en savunmasız bölgelerinden biri bulunduğunu söylüyor.

Şu anda, Afrika’nın doğusunda kuraklık sebebiyle 17 milyon insanoğlunun besin güvensizliği ile karşı karşıya olduğu tahmin ediliyor.

Sadece Mısır’ın seçilmesi tartışmalara da neden oldu.

Bazı insan hakları ve iklim kampanyacıları, Mısır hükümetinin insan hakları sicilini eleştirdikleri için katılımlarının önlendiğini söylüyor.

Toplantı öncesinde, katılacak olan ülkelerden güncellenmiş, iddialı ulusal katkı beyanı sunmaları istendi.

Bunu şimdiye kadar yalnız 25 ülke yapmış oldu.

Türkiye bu ülkelerden biri değil.

COP27 üç değişik mevzuya odaklanacak:

COP26’da sonuca ulaşamayan bazı mevzular ise tekrardan gündeme getirilecek:

Ek olarak cinsiyet eşitliği, ziraat ve biyoçeşitlilik benzer biçimde mevzularda odaklanmış görüşmeler ve duyurular için temalı günler de olacak.

Finans, iklim görüşmelerinde uzun süredir tartışılan bir mevzu.

2009’da gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan ülkelere emisyonları azaltmalarına ve iklim değişikliğine hazırlanmalarına destek olmak için 2020 yılına kadar yılda 100 milyar dolar vermeyi taahhüt etmişti.

Bu hedef kaçırıldı ve 2023’e ertelendi.

Öteki taraftan gelişmekte olan ülkeler şu anda yaşanmış olan “yitik ve hasar” için de destek talep ediyor.

Kime sorduğunuza göre farklılık gösterir.

Gelişmekte olan ülkeler, en azından yitik ve hasar finansmanının gündem maddesi olmasını isteyecek ve ne vakit ödeme almaya başlayabilecekleri mevzusunda bir tarih belirlemeye çalışacak.

Gelişmiş ülkeler ise fosil yakıtların en kirlisi olan kömürden uzaklaşmak için Çin, Hindistan, Brezilya, Endonezya ve Cenup Afrika benzer biçimde büyük, gelişmekte olan ülkelerden daha çok taahhüt talep edecek.

Ormanların korunması, kömürden çıkış ve metan gazı emisyonlarının azaltılması benzer biçimde, geçen yıl kararlaştırılan taahhütlere daha çok ülke imza atabilir.

Sadece bazı bilim adamları, dünya liderlerinin oldukça geç davrandığını ve COP27’de ne olursa olsun 1.5 aşama sınırının altında kalmanın mümkün olmadığına inanıyor.