BM: İklim değişikliği yüzünden 2050’ye kadar Kilimanjaro Dağı’nda buzul kalmayacak

Güncelleme 38 dakika ilkin

Patrick Hughes, BBC İklim ve Bilim Muhabiri

Birleşmiş Milletler’in (BM) yeni bir raporuna dünyada buzulların büyük bir kısmı 2050 yılına kadar iklim krizinin etkileriyle yok olacak. Uzmanlar, geri kalanını kurtarmak için küresel ısınmanın bir an ilkin durdurulması icap ettiğini söylüyor.

BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) raporu, Dünya Mirası Sıralaması bölgelerindeki buzulların üçte birinin önümüzdeki 30 yıl içinde eriyerek yok olacağını öngörüyor.

Kilimanjaro Dağı’daki son buzulları ve Alpler ile ABD’deki Yosemite Ulusal Parkı’ndaki buzullar da sıralanan bölgeler içinde.

Uydu görüntülerini inceleyerek tespitlerde bulunan araştırmacılar, bu buzulların iklim değişikliği ile savaşım kapsamında atılan adımlara karşın eriyeceğini belirtti.

Geri kalan buzulların ise sadece küresel ısınmanın 1,5 aşama ile sınırlandırılması durumunda kurtarılabileceği belirtiliyor.

Çalışma kapsamında dünyada 50 Dünya Mirası bölgesindeki ve dünyadaki tüm buzulların yüzde 10’unu oluşturan ortalama 18 bin 600 buzula dikkat çekildi.

Araştırmacılar, bu buzulların geri çekilmesi yada tamamen kaybolmasının “Dünyanın ısındığına dair en acıklı uyarılardan bir tanesi” bulunduğunu söylüyor.

UNESCO proje sorumlusu ve raporun yazarlarından Tales Carvalho Resende, “Yanıldığımızı umuyoruz fakat bilimden söz ediyoruz. Buzullar görünür oldukları için iklim değişikliğinin mühim göstergelerinden biri. Gözümüzle değişimi görebiliyoruz” diyor.

Küresel ısınmayı 1,5 aşama eşiğinin altında tutmak için düzenlenen 27. BM İklim Değişikliği Konferansı’nda (COP27) Pazar günü Mısır’da başlıyor.

Fakat uzmanlar, dünya liderlerinin bu hedefi tutturmak için fazlaca daha süratli bir halde emek harcaması icap ettiğini belirtiyor.

Geçen hafta piyasaya sürülen bir başka BM raporu, 1,5 aşama eşiğini tutturma ihtimalinin hızla yok bulunduğunu tespit etti.

BM uzmanlarının buzullar üstünde yapmış olduğu bu emek harcaması, 2019’da piyasaya sürülen ve Dünya Mirası buzulların zaman içinde iyi mi değişeceğini inceleyen bir başka raporun bulgularına dayanıyor.

Buffalo Üniversitesi’nden bu araştırmaya dahil olmayan Buzul bilimci Beata Csatho, “Tarihsel kayıtlarda eşi benzeri görülmemiş olan şey, bu sürecin ne kadar süratli gerçekleştiği” diyor ve sözlerine devam ediyor:

“1900’lerin ortasında buzullar oldukça istikrarlıydı. Sonrasında inanılmaz derecede süratli bir geri çekilme başladı.”

2050 yılına kadar üstündeki buzulları yok olması beklenen Dünya Mirası bölgeleri şu şekilde sıralanıyor:

Rapordaki buzulların erimesinin 2000 ile 2020 yılları aralığında deniz seviyelerinin yükselmesinin yüzde 4,5’ine niçin olduğu tahmin ediliyor.

Bu buzulların yılda 58 milyar ton değerinde küçüldüğü belirtiliyor.

Bu, Fransa ve İspanya’da bir yıl içinde kullanılan su miktarının tamamına eşdeğer.

Leeds Üniversitesi’nde Buzbilimci Profesör Duncan Quincey, dünyanın birçok yerinde fazlaca sayıda insanoğlunun yaşamları için buzullardan gelen su kaynaklarına gerekseme duyduğunu, buzulların erimesiyle kuraklığın artabileceğini söylüyor.

Quincey, “Bu insanoğlu su kaynaklarını tarımda da kullandığı için kuraklık, kıtlığa da yol açabilir” diyor.

Raporun yazarları, erken uyarı ve risk azaltıcı afet sistemlerinin devreye alınmasını talep ediyor. Uzmanlar öncelikli olarak yapılması ihtiyaç duyulan şeyin küresel ısınmaya durdurmak bulunduğunu söylüyor.

UNESCO’dan Carvalho Resende, “Burada bir ümit mesajı da var. Emisyonları büyük seviyede azaltmayı başarabilirsek, bu buzulların çoğunu kurtarabiliriz” diyor ve sözlerine devam ediyor:

“Bu hakikaten her düzeyde harekete geçme çağrısıdır. Yalnız siyasal düzeyde değil, bununla birlikte insani olarak bizim kendi düzeyimizde.”