Avrupa Birliği, Sırbistan hükümetine Avrupa Onur Yürüyüşü’ne izin verme çağrısı yaptı

Tarık Demirkan, Budapeşte

Sırbistan hükümetinin, Cumartesi günü gerçekleştirilmesi planlanan Avrupa Onur Yürüyüşü’nü yasaklaması, Brüksel ve Belgrad ilişkilerini gerginleştirdi. Avrupa Komisyonu, Sırbistan makamlarına yasağı iptal etme çağrısı yaptı.

Geçen yıl Kopenhag’da düzenlenen yürüyüşün arkasından bu yıl yürüyüşün Belgrad’da yapılmasına karar verilmişti.

Yasak öne sürülen nedeni olarak ‘güvenlik endişesi’ yayınlandı.

Milliyetçi tutucu kesimler, yürüyüşün yasaklanması için davet yapıyordu.

Belgrad’da daha ilkin de bu tür gösteriler düzenlenmişti. 

2001 yılındaki yürüyüşe göstericilerin müdahale etmesi sonucunda vakalar çıkmış ve oldukca sayıda insan yaralanmıştı.

Sadece daha sonraki yıllarda başkentteki yürüyüşleri olaysız gerçekleşmiş, hatta bir yürüyüşe o dönem Sırbistan’ın ilk eşcinsel başbakanı Ana Brnabic de katılmıştı.

O yürüyüş Avrupa’nın en büyük Onur Yürüyüşü olarak anılmıştı.

Bu yıl Avrupa LGBTİ+ örgütlerinin nihai yürüyüşü, Belgrad’da düzenleyeceklerini açıklamalarının arkasından Sırbistan’da tutucu çevreler gösteriyi engellemek için organize oldu.

Milliyetçi ve tutucu çevreler, Onur Yürüyüşü’nün planlandığı 17 Eylül’de Belgrad’da “Aile Yürüyüşü” düzenleyeceklerini duyurdu. Bu durum bazılarınca başkentte olayların çıkabileceğinin işareti olarak değerlendirildi.

Avrupa Birliği karşıtı Sırbistan milliyetçilerinin de LGBTİ+ karşıtı çevrelere destek vereceğinin ortaya çıkmasıyla beraber hükümet, her iki tarafın gösterisinin de yasaklandığını duyurdu.

İçişleri Bakanı Aleksandır Vulin, “Mevcud jeopolitik koşullar içinde Onur Yürüyüşü’nün gerçekleşmesi Belgrad sokaklarının sıcak çatışmalara sahne olması ve yurttaşlarımızın güvenliğinin tamamen tehlikeye atılması anlamına gelecektir, bundan dolayı de gösteriye izin vermiyoruz” dedi.

LGBTİ+ örgütleri temsilcileri ise bu sonucu kabul etmeyeceklerini açıkladılar. 

Yürüyüş düzenleme komitesi adına konuşan Goran Miletic, basına verdiği demeçte, hükümetin yürüyüşü iptal etme hakkına haiz olmadığını söyleyerek, gösteriyi her şart altında gerçekleştireceklerini duyurdu.

Avrupa Birliği, bu yürüyüşleri, cemiyet içindeki azınlıkların kendi hak ve çıkarlarını korumak için gündeme getirdikleri etkinlikler olarak algılıyor ve bunu Avrupa Birliği temel ilkelerinin hayata geçirilmesi olarak görüyor.

Eylül başlarında Sırbistan’da Onur Yürüyüşü tartışmaları başladığında AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borell, bu yürüyüşün AB için önemini vurgulamış ve Sırbistan makamlarını bir çözüm bulmaya çağırmıştı.

Bugün gösterinin yasaklandığının açıklanmasından sonrasında da Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Dunja Miyatoviç, Sırbistan hükümetine “Tarihte iyi ve haklı olanların yanında yer almalarını, yasaklama kararını iptal etmelerini” tavsiye etti.

Salı günü akşam saatlerinde Avrupa Konseyi Dışişleri Komiserliği de mevzuyla ilgili bir basın açıklamasıyla birliğin hayal kırıklığını dile getirdi. 

Açıklamada, Avrupa LGBTİ+ kuruluşları açısından Belgrad’daki Onur Yürüyüşü’nün oldukca mühim olduğu ve Cumartesi gününe kadar mutabakata dayalı bir çözüm bulunacağının umulmuş olduğu dile getirdi.